هیدروپونیک چیست ؟ کاربردها و فواید گلخانه‌های هیدروپونیک
هیدروپونیک یا آب‌کشت، یکی از روش های خلاقانه تولید محصولات کشاورزی بدون خاک و سم و با کم ترین نیاز به آب (با استفاده از محلول مغذی) است. در ایران، ده ها گلخانه به این روش راه اندازی شده و هزاران نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم مشغول به کار هستند. با این روش، در هر نقطه ای از ایران می توان هر محصول کشاورزی را بدون توجه به اقلیم و نوع خاک، برداشت کرد. با این روش، می توان اشتغال زایی خوبی داشت و از هر مکانی برای تولید محصولات کشاورزی که نیاز روز افزون جمعیت ایران در عصر ۱۴۰۰ است، بهره برد.
گیاهان، مثل دیگر جانداران، بی احساس، بی تحرک و تک بعدی نیستند و شعور و احساس دارند. برقراری ارتباط با گیاهان در رشد و نمو آن ها اهمیت دارد. گیاهان، دارای سیستم عصبی، حافظه و تحرک و احساس بوده و قابلیت تبدیل عناصر به یکدیگر و خلق عناصر را دارا می باشند. باید با گیاهان حرف زد و با روش های خلاقانه، تولید ان ها را با هزینه کم و در مکانی کوچک، افزایش داد. این کار، نیاز به مهارت دارد
هیدروپونیک
اصطلاحی در علم باغداری است که به روشی در صنعت کشاورزی مدرن امروز جهان اشاره می کند که گیاه، به جای آنکه مثل روش سنتی همیشگی، در خاک، رشد و نمو پیدا کند، در سیالی از محلول های غذایی قرار می گیرد تا بستر هماهنگی جهت رشد گیاه به صورت هیدروپونیک (HYDROPONIC) فراهم شود.
در روش های گلخانه ای، کشت به این روش، محبوبیت زیادی پیدا کرده است و در ۳۱ استان کشور نیز، هزاران نفر در این حوزه مشغول به کار هستند. تولید گلخانه ای، نه به فصل ارتباط دارد و نه به تغییرات آب و هوایی. هدر رفت محصول کم می شود و می توان با استقرار فناوری، اثربخش تولید را ارتقا داد. روش هیدرپونیک مثل هر روش گلخانه ای، دارای معایب و فوایدی است که باید در نظر داشت.
این که آیا هر گیاه یا محصولی را در هر اقلیمی می توان به روش هیدروپونیک تولید کرد، موضوعی است که نیاز به کار مطالعاتی و امکان سنجی (FEASIBILITY STUDY) دارد. مثلا تولید هیدروپونیک توت فرنگی، گوجه فرنگی، خیار و فلفل و گیاهان برگی مثل کاهو، بازدهی خوبی دارد.
در روش هیدروپونیک ، آلودگی خاک، مشغله ذهنی گلخانه دار نیست و نیازی به ضد عفونی نخواهد بود. چون آب به صورت چرخشی در حرکت است، در مصرف آب صرفه جویی شده و هزینه تمام شده تولید، کاهش پیدا می کند. این یک فرصت خوب برای استان هایی با بحران کم آبی مثل یزد و سمنان است. ریشه گیاه، در معرض هوا قرار داشته و قطعا، منفعت تولید را به همراه خواهد داشت.
آن چه در تولید به روش هیدروپونیک اهمیت دارد، لوله کشی به منظور آبرسانی است که همین صرفه جویی در منابع آب، هزینه تمام شده سرمایه گذاری و بازدهی تولید را ارتقا می دهد. مشاوره با متخصص کشاورزی جهت طراحی و استقرار گلخانه هیدروپوینک، اهمیت فراوان دارد.
این روش، شامل تکنیک های شش گانه است که عبارتند از:
روش نوار غذایی یا NFT
روش شناوری
روش هواکشت
روش سیستم مویینگی
روش سیستم قطره ای
روش غوطه روی یا DWC
در کلیه روش های شش گانه فوق الذکر، بستر کشت گیاه، حالت خنثی دارد و هیچ ماده مغذی در آن نیست. لذا، تغذیه گیاه توسط محلولی که از پیش تهیه شده است، انجام می گردد و البته برخی از این روش ها نیز به نسبت هدف تولید و بزرگی گلخانه و انتظار کشت و برداشت، با هم ترکیب می شود و سیستم های ترکیبی را در روش هیدروپونیک ، خلق می کند. روش محبوب آکوا پوینک، تکنیکی است که برای پرورش ماهی و گیاه به صورت توامان (SIMULTANEOUSLY) انجام می شود.
در روش کشت بدون خاک، محلول غذایی، همان طور که گفته شد، سیال است و امکان کنترل آن به راحتی وجود دارد. شما مثل سرم، می توانید هر ماده غذایی که نیاز است،برای ارتقا رشد محصول، به این محلول اضافه کنید. در حالی که در کشت در بستر خاک، چنین چیزی امکان ندارد.
یکی از فواید روش هیدروپونیک آن است که گیاهانی را می توان در این روش پرورش داد که در حالت عادی، رشد نکرده یا هزینه رشد آن ها مقرون به صرفه نیست. بهینه سازی مصرف آب، یکی از فواید مهم در تولید هیدروپونیک است. مخصوصا برای نواحی خشک، یک نعمت محسوب می شود. نیازی به ضدعفونی کردن بستر ندارید و آلودگی ریشه هم کاهش می یابد.
به نسبت روش غرق آبی، محصولی بیشتر و با کیفیت بهتر در اختیار گلخانه دار و کشاورز قرار می گیرد.
از معایب روش هیدروپونیک می توان به سرمایه گذاری بالا برای احداث گلخانه اشاره کرد. چرا که همه سیستم های شما باید اتوماتیک بوده و نیاز به سرمایه در گردش است. نیاز به مشاور دارید و آلودگی آب های زیر زمینی در کنار دفع ضایعاتی چون پشم سنگ نیز، به عیوب این روش اضافه می کند.
فواید روش هیدروپونیک
عدم نیاز گسترده به خاک
حذف استفاده از آفت کش ها و سموم که هزینه تمام شده تولید را افزایش می دهد و خاک را آلوده می کند.
روشی محبوب برای تولید محصولات کشاورزی تراریخته
حذف علف هرز در تولید محصولات کشاورزی
کاهش مصرف آب به خصوص در مناطقی که با کم آبی مواجه هستند.
افزایش ارزش غذایی محصولات هیدروپونیک به روش سنتی.
تولید میوه و سبزی در مناطق سردسیر و باتلاقی ایران و جهان
بازآفرینی مناطق کم تر توسعه یافته و مکان های متروکه به منظور احداث گلخانه (روش هلندی)
کشت گیاهان علوفه ای به صورت متوالی برای واحدهای کوچک دامداری
کاهش ابتلای گیاهان به بیماری های ارگانیک و انگلی
کاهش قابل ملاحظه استخدام منابع انسانی و کاهش هزینه های سربار تولید محصولات کشاورزی.
همراه گرامی
اگر به دنبال تولید محصولات کشاورزی و کارآفرینی در این عرصه هستید، HYDROPINC یک روش خلاقانه و مناسب اقلیم کم باران و خشک ایران است. در روش های نوین، بذر گیاهان در برابر بیماری ها مقاوم شده و نیاز کمتری به کود آلی دارد و تولید بذر هیدروپونیک ، ظرف شش ماه امکان پذیر بوده و اشتغال زایی خوبی را برای مشتاقان به ارمغان می آورد.
برای فعالیت در این عرصه، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت و اتاق های بازرگانی سراسر کشور، مشاوران خوبی در حوزه کسب اطلاعات فنی، انتقال فناوری و جذب سرمایه گذار هستند. وهمچنین گروه فارغ التحصیلان کشاورزی شرکت آریکان دراین زمینه آماده خدمت رسانی به شما می باشد.
